Αξιοθέατα Θεσσαλονίκη

Πληροφορίες για τη Θεσσαλονίκη, όνομα και ιστορία

Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στη βόρεια Ελλάδα, ανήκει την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και δεσπόζει στο Θερμαΐκό κόλπο στο βορειοδυτικό άκρο του Αιγαίου. Με τον πληθυσμό της μητροπολιτικής της περιοχής να φτάνει τους 1.092.919 κατοίκους, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας γι' αυτό και πολλές φορές αναφέρεται ως "συμπρωτεύουσα". Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 315 π.Χ. από τον Κάσσανδρο ο οποίος συνένωσε 26 μικρότερους οικισμούς του Θερμαΐκού Κόλπου. Ο Κάσσανδρος που ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Μακεδονίας το 306 π.Χ., 17 χρόνια μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.), έδωσε στην πόλη το όνομα της συζύγου του και ετεροθαλούς αδερφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη "Θεσσαλονίκη". Η Μακεδονική πόλη κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους τον 2 αι. μ.Χ., ενώ στη συνέχεια αναδείχθηκε σε διοικητική πρωτεύουσα από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Γαλέριο. Μαλιστα, κατά την περίοδο διήγησης του (297μ.Χ. -307 μ.Χ.) ο Γαλέριος προσέθεσε στην πόλη οικοδομήματα ενός επιβλητικού ανακτορικού συγκροτήματος, τμήματα του οποίου διασώζονται μέχρι σήμερα (Καμάρα, Ροτόντα, ερείπια παλατιού στη Ναβαρίνου). Η μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας  στην Κωνσταντινούπολη (330 μ.Χ.) ανάγει το ήδη σημαντικό αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης σε οικονομικό, πολιτιστικό και πνευματικό κόμβο του Βυζαντίου. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το προσωνύμιο “συμβασιλεύουσα”, καθώς η Θεσσαλονίκη ήταν η δεύτερη τη τάξει σημαντικότερη πόλη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η αποκορύφωση της αίγλης και του μεγαλείου της Θεσσαλονίκης σημειώνεται τον 14ο αιώνα ο οποίος μάλιστα χαρακτηρίζεται ως ο “χρυσός αιώνας της Θεσσαλονίκης”. Το 1350 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη η Άννα Παλαιολογίνα που διοίκησε στο όνομα του γιου της του Ιωάννη Ε'. Τότε, στην ακμάζουσα πόλη φτάνουν πολλοί λόγιοι, (όπως ο μεγαλύτερος θεολόγος του 14ου αιώνα, Γρηγόριος Παλαμάς) χτίζονται εκκλησίες, μοναστήρια και επιβλητικά δημόσια κτήρια. Ενώ, η συνολική πνευματική πρόοδος αυτής της περιόδου ονομάστηκε Παλαιολόγεια Αναγέννηση. Στη συνέχεια, (1432) η Θεσσαλονίκη έπεσε στα χέρια των Τούρκων βιώνοντας για σχεδόν 5 αιώνες τον Οθωμανικό ζυγό. Τελικά, στις 26 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε περνώντας στο τότε Βασίλειο της Ελλάδας.

H κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη και απώλεια της Εβραϊκής κοινότητας

Ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας συνόδευσε τη Θεσσαλονίκη για το μεγαλύτερο τμήμα της ιστορίας της. Μάλιστα, μετά την τελευταία πληθυσμιακή προσθήκη του 1492, η πόλη δέχτηκε περίπου 20.000 Εβραίους που εδιώχθησαν από την Ιβηρική χερσόνησο και τη Βασίλισσα Ισαβέλα. Τότε, η Θεσσαλονίκη φιλοξενούσε Έλληνες, Τούρκους, Εβραίους, Βουλγάρους, Αρμένιους, Σέρβους, αλλά και κατοίκους πολλές άλλες εθνότητες που εξασκούσαν κυρίως το εμπόριο. Έτσι, η πόλη της Μακεδονίας υπήρξε για αιώνες, ένα από τα πλέον κοσμοπολίτικα αστικά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από τις αρχές έως τα μέσα του 20ού αιώνα, έλαβαν χώρα γεγονότα και συνέβησαν ανακατατάξεις που οδήγησαν σε ριζικές αλλαγές της πληθυσμιακής σύστασης, αλλά και της αρχιτεκτονικής μορφής της πόλης.
Σε αυτή την αλληλουχία γεγονότων περιλαμβάνονται: Η επίσημη ένταξη της πόλης στον κορμό του ελληνικού κράτους το 1912, η μεγάλη πυρκαγιά του 1917, η εγκατάσταση στην πόλη προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922, η ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, αλλά και η ολοκληρωτική εξολόθρευση της ακμαίας εβραϊκής κοινότητας από τα γερμανικά στρατεύματα μεταξύ 1942 και 1943.
Η  απώλεια του Εβραϊκού πληθυσμού ήταν ίσως το ισχυρότερο πλήγμα στην κοινωνική, πολιτιστική, όπως και στην επιχειρηματική δυναμική της Θεσσαλονίκης. Ήταν μια ανθρωπιστική τραγωδία για την πόλη που βίωσε με το χειρότερο τρόπο τα εγκήματα της ναζιστικής Γερμανίας. Μέσα σε ένα χρόνο (1942-1943) οι ναζί μετέφεραν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσαν το 97% των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, ποσοστό που αντιστοιχούσε περίπου σε 55.000 ανθρώπους. Οι Γερμανοί αφαίρεσαν τις περιουσίες τους, έκλεψαν τα υπάρχοντά τους και στέρησαν από την πόλη ένα ενεργό, αξιόλογο και προοδευτικό κομμάτι του πληθυσμού της.

Θεσσαλονίκη αστική όψη, αξιοθέατα και τουρισμός

Σήμερα η Θεσσαλονίκη έχοντας ακολουθήσει όλες τις ιδιομορφίες της ελληνικής αστικής ανάπτυξης προσπαθεί να βρει την ταυτότητά της, στα πλαίσια μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης. Ο όρος “συμπρωτεύουσα” δυστυχώς δεν αντικατοπτρίζεται στις υποδομές και την καθημερινότητα στην πόλη, αλλά η Θεσσαλονίκη έχει “τύπο”. Αυτό περιγράφεται σε ένα "χαλαρό" και "μποέμ" χαρακτήρα που αν σου ταιριάζει την ερωτεύεσαι. Το σχετικά μικρό κέντρο που “χωράει τα πάντα”, το πανέμορφο παραλιακό μέτωπο και η ζωντάνια που διαθέτει ως πανεπιστημιούπολη, χαρακτηρίσουν της πόλη. Ενώ, χωρίς αμφιβολία, διατηρεί ακόμα γωνιές και αξιοθέατα με εμπεριέχουν την αύρα ενός αρχοντικού παρελθόντος, που γίνεται κτήμα κάθε επισκέπτη που αναζητά την αυθεντικότητα. Η Θεσσαλονίκη έχει μοναδικά αξιοθέατα, αλλά και 15 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που χρονολογούνται από τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια (4ος αι. μ.Χ.) έως και την Υστεροβυζαντινή περίοδο (13ος - 14ος αι. μ.Χ.). Φημίζεται για τη διασκέδαση, το καλό φαγητό και τη χαλαρή ατμόσφαιρα. Στοιχεία που τα τελευταία χρόνια κάνουν τη "Νύμφη του Θερμαϊκού" να παύει να αποτελεί μόνο εγχώριο προορισμό και ανοίγετε στον κόσμο. Προσελκύει μεγάλους αριθμούς επισκεπτών από χώρες της Βαλκανικής, ενώ η σύνδεση του διεθνούς αεροδρομίου "Μακεδονία" με πολλές ευρωπαϊκές και παγκόσμιες πρωτεύουσες την κάνει έναν πολλά υποσχόμενο και συνεχώς αναπτυσσόμενο προορισμό.

Μεζεδοπωλεία Θεσσαλονίκης, Λαδάδικα και ταβέρνες

Ανέκαθεν η Θεσσαλονίκη αποτελούσε ένα  σταυροδρόμι πολιτισμών και ένα χωνευτήρι παραδόσεων. Κάθε πληθυσμιακή ομάδα που πέρασε από την πόλη άφησε το δικό της στίγμα. Και μεταξύ άλλων, οι επιρροές αυτές κάνουν την εμφάνισή τους στην κουζίνα και τις γαστρονομικές επιλογές που προσφέρει η Θεσσαλονίκη. Το φαγητό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας της πόλης, ενώ υπάρχουν μεζεδοπωλεία στη Θεσσαλονίκη που προσφέρουν γεύσεις και μυρωδιές που ενώνουν τα Βαλκάνια με την Ανατολή. Εδώ και μερικά χρόνια η Θεσσαλονίκη έχει χαρακτηριστεί ως “γαστρονομική πρωτεύουσα” από την UNESCO, ενώ ο επισκέπτης βρίσκει σε περιοχές όπως η  Πλατεία Άθωνος, το Μπιτ Παζάρ και τα Λαδάδικα ταβέρνες που φημίζονται για το καλό φαγητό και την εξαίσια ατμόσφαιρα.